KAT'I

Kat'ı Sanatı ile ilgili doyurucu sayı ve nitelikte kaynak maalesef yoktur. Sanat tarihçisi Celal Arseven, Filiz Çağman, Kemal Çığ, Günsel Renda vs. dışında 19. yüzyılda kaybolan sanatı, tekrar ülkemize kazandıran Ord. Prof.Dr. Süheyl Ünver diyebiliriz. Kendisi özellikle kaybolan Kat'ı sanatını ülkemizde ve yurtdışında araştırmış, Kat'ı yapmayı öğrenmiş ve açtığı kurslarla sanatı bugünlere taşıyan öğrenciler yetiştirmiştir. Bunlardan biri olan “Gülbün Mesara” nın yazdığı “Türk Sanatında İnce Kâğıt Oymacılığı (Kat'ı)” adlı kitabı bugün Türk Kat'ı Sanatı hakkında bilgi aktaran tek kitaptır. Bu kaynağa internet aracılığı ile ulaşılabilir. Bu nedenle bu kitabın kapsadığı alanları çok kısa geçip özellikle “Üç Boyutlu Kat'ı Sanatı” tarihini ve günümüzdeki durumunu da geniş (yine de özet sayılır) anlatmaya çalışacağım.

Klasik Kat'ı 'yı kısaca anlatacak olursak “Kâğıt ve deriden oyma ve kesme yöntemleriyle yapılan süsleme sanatı ve elde edilen eserlere Osmanlıca sözlükte “Kat'ı” adı verilmektedir.

Celal Arseven 1947 yılında çıkardığı eseri “Sanat Ansiklopedisi” nde “Kat'ı bir kâğıt veya deri üzerindeki yazı veya motifleri keskin bıçaklarla kesip çıkartarak, içi oyulmuş parçayı ve içinden çıkartılan parçayı ayrı ayrı başka bir kâğıt, deri veya cam üzerine yapıştırmak suretiyle meydana getirilen işler” diye tarif etmiştir.