Numune eserlerin ardında şüphesiz birikim, tecrübe, azim, fedakârane çalışma ve gayret bulunur... Azade Akar, Sanat Tarihimizin Bilinmeyen Bir Ressamı Ali En-Nakşibendî Er-Rakım isimli kitabıyla sanatkâr ecdadımızın Osmanlı kitap sanatlarına yaptığı katkıları gözler önüne seriyor.

Topkapı Sarayı yahut namı diğer Fatih Nakkaşhanesi yüzyıllar boyunca Osmanlı Cihan Devleti'nin kitâbiyât hizmetlerini yerine getirerek, medeniyetimize birbirinden âlâ eserler kazandırdı... Burada yaşayan onlarca müzehhip, nakkaş, mimar, hattat, cilt ve kâğıt ustası, ince bir zevki özenle işleyerek, sarayın ve Devlet-i Âli Osmanî'nin tezyinat hizmetlerini yerine getirdi. Medeniyetin kadife görünüşlü demir süngerleri Topkapı Sarayı Nakkaşhanesi gibi eskimez zamanlara ait pek çok müessesenin/ kıymetin üzerinden geçti! Uzun yıllar boyunca kadim sanatlar, mahir sanatkârlar, kudretli zanaatkâr birkaç satırlık ansiklopedi maddelerine nasıl sıkıştırıldıysa kitâbiyât hizmetlerinde önemli yeri bulunan çiçek ressamları da tezyin ettikleri kitapların cildine hapsedildi. İnsanımız, Van Gogh'un ayçiçeği tablosunu, bunun hikâyesini, 'Van Gogh sarısı'nı biliyor; lakin ne hazindir ki Osmanlı'nın en önemli çiçek ressamlarından Abdullah Buhari'yi; Ali Üsküdari'yi bilmiyor; bu yazımızın mevzuu olan Ali Nakşibendî'nin ismi ise unutulup gitmiş.

Kütüphanelerin tozlu rafları arasında ziyaretçilerini bekleyen kimi yazma eserler vardır ki, dikkatlice kulak verdiğinizde hoş kokulu satır aralıklarında usta bir hattatın kamış kalemin zikrini; gönlü yanık bir müzehhibin fırçasının sedasını duyabilirsiniz... Bahsettiğimiz sesi duyanların başında hiç şüphesiz Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver Hocamız gelir... Kültür, sanat ve fikir dünyasına yaptığı katkılar dolayısıyla birçok ödül alan Süheyl Ünver Hoca, 1500 makaleye, 500 kitaba ve binlerce resme/tezhibe/minyatüre imza atmış bir kültür ve sanat tarihçimizdir. Klasik tezyini sanatlarımıza ait tetebbuatını başta kızı Gülbün Ünver Mesara, gelini Dürdane Ünver olmak üzere öğrencileri, günümüzün yaşayan en büyük tezhip ustaları Cahide Keskiner'e; Azade Akar'a ve müteakip yıllarda da Semih İrteş'e öğreterek, saray tezhip ekolünün yaşatılmasını temin etmiştir. Talebelerinden Azade Akar, Süheyl Hoca'nın vefatından 25 yıl sonra bir vasiyetini yerine getirerek Topkapı Sarayı Nakkaşhanesi sermüzehhiplerinden, çiçek ressamı Ali En-Nakşibendî Er-Rakım'ı, bahsettiğimiz kütüphanelerin tozlu raflarından çıkartarak, günümüz insanının irfan ve idrakine takdim etti...

Sanat Tarihimizin Bilinmeyen Bir Ressamı Ali En-Nakşibendî Er-Rakım, Nakkaş Tezyini Sanatlar Merkezi'nin ilk yayını... Geçtiğimiz günlerde yayınlanan bu kitap Osmanlı çiçek ressamı Ali Nakşibendî'yi tezyinatını yaptığı, Hicrî 1222 tarihli Halil Hüdaî ketebeli Kur'an-ı Kerîm özelinde tafsilatlı bir şekilde tanıtıyor... Azade Akar Hocamız kitabını bir kadirşinaslık örneğiyle "Ali En Nakşibenî Er-Rakım hakkında neşriyat yapılmasını ve sanat âlemine takdim edilmesini muhakkak isteyen, beni bu yolda yönlendiren ve nihayet ulaştıran değerli Hocam, merhum Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver'in aziz hatırasına bu kitabı ithaf etmeyi bir borç bilir ve şeref sayarım" cümleleriyle, hocasının hatırasına ithaf ediyor... Numune eserlerin ardında şüphesiz birikim, tecrübe, azim, fedakârane çalışma ve gayret bulunur... Ali Nakşiben'dî kitabı işte bu türden, numune bir kitap. Çalışma, Semih İrteş'in Gülbün Ünver Mesara'nın, Mamure Öz'ün ve talebeleri Recep Cengiz'in yoğun emekleri neticesinde ortaya çıkmış. Bir başka ifadeyle eser niteliğindeki kitabla Azade Hanımla birlikte dört tezhip ustasının daha eli değmiş. Son yıllarda ismi prestij kitaplarla birlikte anılmaya başlayan Yüksel Yücel de kitabın tasarımını yaparak yayın sürecini takip etmiş... Bilindiği üzere 18'inci yüzyıl, Osmanlı çiçek ressamlığının en parlak devridir. Ali Nakşibendî işte böyle bir devirde Topkapı Sarayı Nakkaşhanesi'nde eser veren usta sanatkârların başında gelir.

Yazar: Azade Akar